„Po odejściu od kasy reklamacji nie uwzględnia się… a co z rękojmią
Niezależnie od tego czy dokonujemy zakupu w osiedlowym sklepie, czy w dużej galerii handlowej, niejednokrotnie możemy natknąć się na wydrukowaną dużymi literami informację „PO ODEJŚCIU OD KASY REKLAMACJI NIE UWZGLĘDNIA SIĘ”. Zdarza się również, iż na pytanie dotyczące terminu ewentualnej reklamacji, sprzedawca odpowiada, że termin na jej zgłoszenie wynosi tylko trzy miesiące. Konsument może wówczas poczuć uzasadnioną obawę, że po upływie tego okresu będzie pozbawiony możliwości dochodzenia jakichkolwiek roszczeń od sprzedawcy, jeśli zakupiony towar będzie miał wady. Nie wspominając, iż w opisywanej na samym początku sytuacji związanej z umieszczonym za kasą ogłoszeniem, może dojść do wniosku, że dokonanie zakupu w takim sklepie wiąże się z ryzykiem niemożliwości odzyskania gotówki lub żądania naprawy uszkodzonego sprzętu.
Na szczęście sytuacja konsumenta nie jest tak niekorzystna jak mogłoby się wydawać. Na samym początku należy wyjaśnić, iż reklamacja jest dobrowolnym objęciem sprzedawanego produktu „ochroną”, udzielaną najczęściej przez producenta danego produktu. Przepisy nie narzucają minimalnego okresu trwania ochrony gwarancyjnej, wobec czego może zdarzyć się, że jej okres wynosi tylko kilka miesięcy lub nie ma go wcale. Roszczenia gwarancyjne nie są jednak jedynymi narzędziami w rękach konsumenta w sporze z przedsiębiorcą.
Niezależnie od tego, czy zakupiony przez nas towar jest objęty gwarancją, przepisy Kodeksu Cywilnego umożliwiają kupującemu powołanie się bowiem na rękojmie za wady (art. 556 Kodeksu cywilnego). Wady zakupionego produktu mogą polegać między innymi na braku właściwości, jakich produkt powinien mieć ze względu na swoje przeznaczenie, a także braku właściwości, o których istnieniu sprzedawca zapewnił kupującego. Dla przykładu można wyobrazić sobie sytuację w której sprzedawca zapewnia nas, że zegarek który planujemy zakupić jest wodoszczelny i pozwala na bezpieczną kąpiel w basenie. Niestety po zanurzeniu okazuje się, że woda dostała się do środka zegarka i uszkodziła jego mechanizm.
Jaki jest termin na zgłoszenie sprzedawcy roszczeń z tytułu rękojmi za wady? W przypadku ruchomości termin ten wynosi dwa lata od dnia wydania rzeczy kupującemu i odpowiednio pięć lat w przypadku nieruchomości.
Jakie żądania może zgłosić kupujący względem sprzedawcy? Poza podstawowymi roszczeniami takimi jak naprawa kupionej rzeczy lub wymiana na produkt wolny od wad, kupujący może również złożyć oświadczenie o obniżeniu ceny lub nawet odstąpić od umowy sprzedaży. Należy jednak pamiętać, że sprzedawca może „obronić się” przed oświadczeniem konsumenta o obniżeniu ceny lub odstąpieniu od umowy, jeżeli niezwłocznie i bez nadmiernych niedogodności dla kupującego wymieni produkt lub usunie wadę.
Czy sprzedawca może uzależnić przyjęcie wadliwego produktu od okazania paragonu? Na szczęście dla konsumenta nie, wobec czego zniszczony lub zgubiony paragon nie zamyka kupującemu drogi do zgłoszenia swoich roszczeń sprzedawcy. Na równi z paragonem, w celu udowodnienia zakupu określonego towaru, można użyć np. wydruku z konta bankowego (w przypadku płatności kartą), a nawet oświadczenia kupującego lub świadka (w przypadku płatności gotówkowej). Nie zmienia to jednak faktu, że posiadanie paragonu może przyspieszyć i znacznie ułatwić cały proces reklamacyjny lub związany z rękojmia na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego. Należy jednak pamiętać, że trzymanie przez kilka lat paragonów za każdy zakupiony towar nie jest konieczne. Najwygodniejszą formą ich przechowywania jest wykonanie telefonem fotografii paragonu i w wydrukowanie go w razie konieczności.
