Rzecznik Praw Obywatelskich – co warto o nim wiedzieć?
Rzecznik Praw Obywatelskich (RPO) to jednoosobowy organ państwowy utworzony w 1988 r. Jego działania reguluje Konstytucja oraz ustawa Sejmu z lipca 1987 r. RPO jest urzędnikiem niezależnym. Właśnie do niego można odwoływać się w sprawach naruszania praw i wolności jednostki po wyczerpaniu samodzielnych prawnych możliwości. W tym artykule dokładniej przybliżymy sylwetkę Rzecznika Praw Obywatelskich, jego zadania i obowiązki.
Rzecznik Praw Obywatelskich – zadania
Zgodnie z ustawą zasadniczą i ustawą Sejmu RPO stoi na straży wolności oraz praw człowieka i obywatela – w tym realizacji zasady równego traktowania. Sprawdza on czy na skutek działania lub zaniechania organów władzy publicznej nie nastąpiło naruszenie prawa, sprawiedliwości społecznej, zasad współżycia. Bada również czy nie doszło do aktów dyskryminacji. Dodatkowo RPO nadzoruje wdrażanie Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych.
Kto może zwrócić się o pomoc?
O pomoc RPO w ochronie swoich praw naruszonych przez władze publicznie (np. szkoły, uczelnie, publiczną służbę zdrowia, policję itp…) może ubiegać się każdy polski obywatel lub cudzoziemiec (jeśli znajduje się pod władzą RP), a także grupa obywateli lub organizacja, którzy uważają że ich prawa zostały naruszone.
Jeżeli uważasz, że Twoje prawa zostały naruszone, złóż wniosek do Rzecznika Praw Obywatelskich. Tego typu wniosek jest wolny od jakichkolwiek opłat. Jeżeli jednak nie jesteś pewien, czy dana sprawa należy do kompetencji RPO, chcesz dowiedzieć się szczegółów dotyczących wypełnienia wniosku, niezbędnych dokumentów bądź jakichkolwiek innych pytań, możesz skontaktować się z biurem RPO poprzez bezpłatną infolinię 800 676 676.
Czynności podejmowane przez Rzecznika z urzędu
Rzecznika Praw Obywatelskich upoważnia ustawa do podejmowania czynności z urzędu. Sprawy tego typu podejmowane są na podstawie wiadomości uzyskiwanych z publikacji prasowych, radiowych czy telewizyjnych. Takiego rodzaju sprawy podejmowane są również w związku z otrzymywanymi informacjami o wypadkach nadzwyczajnych. Także z przeprowadzonymi prewencyjnymi wizytacjami w zakładach karnych, szpitalach psychiatrycznych czy jednostkach wojskowych.
Co jeszcze warto wiedzieć o RPO?
Rzecznik Praw Obywatelskich:
– Nie rozpatruje skarg i wniosków anonimowych.
– RPO nie zastępuje administracji publicznej lub wymiaru sprawiedliwości w załatwianiu sprawy co do jej istoty (rozstrzygnięcia) należącej do ich kompetencji.
– Rzecznik nie podejmuje sprawy, w której nie wypowiedziały się jeszcze właściwe urzędy i instytucje. Nie zajmuje się problemem, gdy np. sprawę rozpatrzono odmownie, a osoba, której sprawa dotyczy nie wykorzystała drogi odwoławczej.
– Nie rozpatruje sporów między obywatelami, które podlegają rozpoznaniu przez sądy.
