Niedozwolone działania firm windykacyjnych
Kontakt z firmą windykacyjną prawdopodobnie nikomu nie kojarzy się pozytywnie. Nic w tym dziwnego, bowiem głównym zadaniem tego typu firm jest odzyskanie należności. Windykator, działa w celu uświadomienie dłużnika, że ten powinien spłacić swój dług. Jednak metody nakłaniania dłużników do spłaty swojego zadłużenia, nie rzadko bywają bardzo agresywne. Firmy windykacyjne często działają na granicy prawa lub stosują wręcz bezprawne techniki nakłaniania do spłaty należności. Co zatem może firma windykacyjna i czy dłużnik może bronić się przed niedozwolonymi praktykami stosowanymi przez windykatorów?
Firma windykacyjna – działania zgodne z prawem
Podejmowane działania przez firmę windykacyjną mają na celu dochodzeniu należności, jednak nie mogą one wykraczać poza obowiązujące przepisy prawa. Windykator może zatem przykładowo wysłać do dłużnika wezwanie do zapłaty. Wezwania te nie mogą mieć jednak w żadnym przypadku charakteru zastraszającego, ani być nachalne. Dodatkowo, firma windykacyjna może złożyć przeciwko dłużnikowi pozew do sądu samodzielnie (jeżeli jest właścicielem długu) lub może reprezentować i działać w imieniu wierzyciela (jeżeli właścicielem długu jest wierzyciel). Dotyczy to także postępowania egzekucyjnego. Firma windykacyjna ma również prawo dążyć do zawarcia ugody. Może ona również nawiązać kontakt z dłużnikiem, np. telefoniczny lub mailowy. Jednakże działania te powinny mieścić się w granicach zdrowego rozsądku, a tym samym nie mogą być one nagminne. Innymi słowy, każde działania podejmowane przez tego typu podmiot muszą być wykonywane z poszanowaniem prawa i godności dłużnika.
Firma windykacyjna vs. Komornik
Warto zaznaczyć, że firma windykacyjna nie jest komornikiem. Nie może zatem samodzielnie wszcząć postępowania egzekucyjnego, a co za tym idzie np. zająć majątek dłużnika. Należy wiedzieć, że to wyłącznie komornik ma prawo zajęcia rachunku bankowego, sprzętów, samochodu czy mieszkania. Firma windykacyjna różni się od komornika także tym, w którym momencie zwykle kontaktuje się z dłużnikiem. Zwykle tzw. windykator próbuje nawiązać kontakt na pierwszym etapie odzyskiwania należności, tj. jeszcze przed skierowaniem sprawy do sądu. Dopiero jeśli działania windykatora nie przyniosą oczekiwanego skutku, to wtedy zwykle sprawa trafia do sądu, a następnie gdy zostanie wydany wyrok zasądzający, od tego momentu dopiero ostatecznym odzyskaniem długu może zająć się komornik. Należy przy tym pamiętać, że w toku postępowania sądowego przysługuje dłużnikowi prawo do obrony i może okazać się, że wniesione w danej sprawie powództwo nie zostanie przez sąd uwzględnione.
Niedozwolone praktyki stosowane przez firmy windykacyjne
Jak już wcześniej wspomniano, firma windykacyjna musi działać w granicach obowiązującego prawa. Nie może więc szykanować, grozić, wprowadzać w błąd czy obrażać dłużnika. Nękanie częstymi telefonami, nagminne nachodzenie w domu czy pracy, rozpytywanie sąsiadów, rodziny, znajomych, pracodawcy stanowi praktyki niedozwolone. Windykator nie może również żądać wyjawienia majątku dłużnika czy żądać numeru konta bankowego. Zabronione jest także występowanie do pracodawcy z żądaniem potrącenia wynagrodzenia, czy grożenie dłużnikowi, np. więzieniem, co niestety czasem zdarza się w praktyce. Windykator nie może również wejść bez zgody dłużnika do jego mieszkania, ani zajmować jakiegokolwiek mienia. Do tego typu czynności potencjalnie upoważniony jest jedynie komornik, prowadzący postępowanie egzekucyjne na podstawie prawomocnego wyroku sądu
Sposoby obrony przed firmą windykacyjną
Jeżeli działania windykatora polegają na zastraszaniu, nękaniu, przemocy psychicznej, jak i fizycznej, można o tym fakcie zawiadomić policję lub prokuraturę. Przykładowo działanie polegające na wysyłaniu notorycznych wezwań do zapłaty i próby przymuszenia do zapłaty nieistniejącego lub wysoce wątpliwego zobowiązania, a w szczególności w przypadku jego kwestionowania, może także wyczerpywać ustawowe znamiona przestępstwa określonego w art. 190A kodeksu karnego, tj. „stalkingu” lub wykroczenia z art. 107 kodeksu wykroczeń (niepokojenie).
Bez wątpienia bowiem, skoro dany podmiot twierdzi, że posiada określoną wierzytelność, która w jego ocenie istnieje i jest wymagalna, to powinien on wystąpić z odpowiednim powództwem do właściwego sądu powszechnego. Bezwzględnie instrumentem prawnym pozwalającym dążyć do egzekwowania przysługującego roszczenia jest możliwość wystąpienia ze stosownym pozwem, a w następstwie uzyskania ewentualnego wyroku zasądzającego roszczenie, możliwość skorzystania z pomocy komornika. Wierzyciel nie jest bowiem w żaden sposób uprawniony do podejmowania działań mających na celu wywarcie nieuzasadnionej presji na dłużniku i przymuszenie go do zapłaty zobowiązania, które to ten drugi w całości kwestionuje. Co za tym idzie, działania polegające na notorycznym wysyłaniu wezwań do zapłaty, zarówno w formie pisemnej, jak i korespondencji sms lub mailowej, są nie tylko sprzeczne z zasadami współżycia społecznego oraz szeroko pojętą moralnością, ale przede wszystkim prawem.
Należy także dodać, że tego typu działania, ich charakter oraz nagminność, mogą wkraczać w sferę prawnie chronionych dóbr osobistych danej osoby, takich jak m. in. prawo do prywatności, spokoju oraz dobrego imienia. Wobec tego, dłużnik w celu ochrony swoich praw może wystąpić np. z powództwem cywilnym o naruszenie dóbr osobistych (art. 24 kodeksu cywilnego) wraz z żądaniem zapłaty stosownego zadośćuczynienia (art. 448 kodeksu cywilnego) przeciwko danej firmie windykacyjnej. Ponadto, na wątpliwe działania tego typu firm, można również złożyć zawiadomienie do odpowiednich organów administracji państwowej w tym m. in. Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych oraz Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Jak wynika z powyższego, dłużnik którego prawa są naruszane posiada instrumenty, które potencjalnie pomogą mu walczyć z tego typu naruszeniami.
